Stof Meetkoppen Personal Sampling
Om de persoonlijke blootstelling aan stof op de arbeidsplaats vast te stellen, worden zogenaamde personal samplers toegepast waarmee een luchtmonster over een filter wordt aangezogen. Eenvoudig gesteld is het quotiënt van massaverschil van het filter en het aangezogen volume gelijk aan de gemiddelde stofconcentratie.
Stof in de omgeving gedraagt zich anders als gas. Dat is heel belangrijk in de bepaling van de blootstelling. Het is niet goed mogelijk met stationaire metingen een nauwkeurig beeld te krijgen van de blootstelling. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door het feit dat stof zich niet homogeen verdeeld en anderzijds dat ook niet alle stof ingeademd zal worden.
Aerodynamische diameter
De afscheidingskarakteristiek van een monsternamekop ligt idealiter op de curves als gedefinieerd in de NEN-EN 481 en NEN-ISO 7708. De conventie voor de verschillende stoffracties (inhaleerbaar, thoraacaal en respirabel) zijn hierin vastgelegd. Deze gelden voor deeltjes met een perfecte bolvorm en een dichtheid van 1 g/cm3 (aerodynamische diameter).
De mens heeft een vergelijkbaar mechanisme om stof af te scheiden en zoveel mogelijk buiten het systeem te houden:
De grote deeltjes (ca. 10-100 µm) blijven doorgaans achter in mond en neus. Fijnere deeltjes (ca. 5 -10 µm) worden afgevangen in de neus- en keelholte. Kleinere deeltjes gaan door via de luchtpijp naar de longen. De allerkleinste deeltjes (tot ca. 1 µm) gaan door tot de longblaasjes.
Hele grote deeltjes worden nauwelijks tot niet ingeademd, maar sedimenteren praktisch direct in de omgeving.
IOM monsternamekop en PAS6 monsternamekop
Voor de bemonstering van de inhaleerbare fractie (“totaalstof”) werk je dus idealiter met een monsternamekop die de conventie zo goed mogelijk volgt. In de praktijk zien we in Nederland vaak het gebruik van de IOM monsternamekop en de PAS-6 monsternamekop. In België zien we hoofdzakelijk het gebruik vaan de IOM monsternamekop.
Beide monsternamekoppen zijn ……..
Verschillen
HD cycloon
Voor het bemonsteren van de inadembare fractie worden cyclonen toegepast. De afscheidingskarakteristiek van deze cyclonen komen dicht bij de respirabele conventie. Voor personaal sampling worden de zogenaamde HD cyclonen veel toegepast (Higgins-Dewell cyclonen). Oorspronkelijk waren dit metalen cyclonen, maaar sinds hele lange tijd worden deze, net als de IOM monsternamekop, vervaardigd in geleidend kunststof.
Uit voorraad leverbaar
Ravebo B.V. heeft een voorraad aan stofmonsternaamekoppen. De PAS-6 kop, IOM-kop en HD-cycloon zijn direct leverbaar.